Lạng Sơn qua các thời kỳ lịch sử

06/10/2011 10:53

Năm 1972 là năm Đảng bộ, quân và nhân dân các dân tộc Lạng Sơn huy động tới mức tối đa mọi khả năng ý chí, nghị lực và công sức cho hoàn thành nhiệm vụ của “cảng nổi” kiên cường, xứng đáng với sự tin yêu của cả nước.

Lạng Sơn qua các thời kỳ lịch sử (Kỳ trước)

5- Lạng Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1955 – 1975).

* Từ năm 1955 đến năm 1960.

Năm 1955, toàn tỉnh tổ chức phát động giảm tô đợt 8 ở 51 xã thuộc 6 huyện: Văn Uyên, Ôn Châu, Bằng Mạc, Cao Lộc, Lộc Bình, thị xã Lạng Sơn; trợ giúp các hộ nông dân thiếu đói 40 tấn thóc, 70.000 mét vải; tổ chức các lớp học về chủ trương thành lập Khu tự trị Việt Bắc; tổ chức các lớp học văn hóa sôi nổi ở hầu hết các vùng nông thôn, thị xã, thị trấn; triển khai công tác sửa sai, thu được một số kết quả khích lệ.

Cầu Khánh Khê bắc qua sông Kỳ Cùng – Ảnh: T.L

Trong giai đoạn này, địa giới hành chính tỉnh Lạng Sơn có sự thay đổi. Từ năm 1956, Lạng Sơn tiếp nhận huyện Hữu Lũng thuộc tỉnh Bắc Giang về thành một đơn vị hành chính của tỉnh.

Đến cuối năm 1957, huy động được hàng vạn công cho việc làm mới và sửa chữa mương máng, mở mang được hàng trăm km đường; ngành giáo dục thu hút 115.000 học sinh tới trường phổ thông, có thêm 1.900 người thoát nạn mù chữ; xây dựng được 1 bệnh viện trung tâm và 2 bệnh xá khu vực với 1.070 giường. Toàn tỉnh có 218 chi bộ với tổng số 4.588 đảng viên.

Cuộc vận động hợp tác hóa nông nghiệp, kết hợp đẩy mạnh cải cách dân chủ toàn tỉnh đạt được những kết quả quan trọng: Đến năm 1958, củng cố và làm mới 1.750 con mương và hồ chứa nước, tổ chức được 2.800 tổ đổi công. Đầu năm 1960, toàn tỉnh có 1.221 hợp tác xã nông nghiệp, thu hút hơn 30.000 hộ nông dân, huy động hàng vạn nhân công xây 20 công trình thủy lợi lớn nhỏ. Năm 1959 – 1960, các trường học thu hút được gần 30.000 học sinh; 40.000 người học bổ túc văn hóa, 16.000 người thoát nạn mù chữ.

Ngày 23 – 2 – 1960, tỉnh Lạng Sơn vinh dự và tự hào được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm. Bác đã ân cần nói chuyện với Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Lạng Sơn tại sân vận động Đông Kinh. Bác biểu dương “trong thời kỳ kháng chiến, đồng bào và cán bộ tỉnh ta đã có nhiều cố gắng và thành tích. Đó là những ưu điểm, Trung ương và Chính phủ vui lòng khen ngợi toàn thể cán bộ và đồng bào”.

* Từ năm 1961 đến năm 1965.

Trong giai đoạn này, tỉnh Lạng Sơn mở hàng trăm km đường dân sinh, cơ cấu sản xuất bước đầu hình thành với các vùng chuyên canh, ngành cơ khí của tỉnh sản xuất được hàng vạn công cụ cải tiến, các địa phương đều có những chuyển biến mới.

Cuối tháng 8 năm 1964, huyện Văn Uyên và huyện Thoát Lãng được hợp nhất thành huyện Văn Lãng, huyện Ôn Châu sáp nhập với một phần huyện Bằng Mạc thành huyện Chi Lăng, một phần huyện Bằng Mạc với huyện Điềm He hợp nhất thành huyện Văn Quan. Đến cuối năm 1965, tổng số đường giao thông nông thôn trong toàn tỉnh có gần 1.500 km. Toàn tỉnh đưa diện tích lúa chiêm được tưới tiêu lên 142.181 ha, lúa mùa lên 22.961 ha. Ngành bưu điện sửa chữa và lắp đặt được 16 trạm máy mới. Tổ chức được 200 trạm bưu chính khu vực, 12 trạm truyền thanh, có gần 3.000 loa kim với gần 200 km đường dây dẫn. Ngành văn hóa tổ chức được 120 đội văn nghệ, thông tin tuyên truyền cơ sở, 14 đội chiếu bóng và đèn chiếu lưu động. Ngành y tế xây dựng được 160 trạm y tế cơ sở trong đó có 12 trạm xá vùng cao và 80 cửa hàng dược khu vực.

* Tiến hành chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.

Cuối năm 1964, máy bay Mỹ liên tiếp xâm phạm vùng trời Lạng Sơn. Lạng Sơn từ thời bình chuyển sang thời chiến. Ngày 20 – 9 – 1965, máy bay Mỹ đánh vào các mục tiêu ở Lạng Sơn: Đồng Mỏ, Sông Hóa, Mẹt…, đại đội 101 đã bắn rơi 1 máy bay phản lực. Ngày 5 – 10 – 1965, dân quân Chi Lăng và Hữu Lũng bắn cháy 2 máy bay địch. Dân quân xã Tân Thành bắn rơi 1 máy bay địch. Ngày 1 – 12 – 1965, tiểu đội dân quân nữ Quang Lang (Chi Lăng) bắn rơi 1 máy bay địch.

Ngày 1 – 6 – 1966, đơn vị phòng không cầu Sông Hóa bắn rơi 1 máy bay địch. Ngày 20 tháng 6 và ngày 5 tháng 7, bắn rơi 2 máy bay địch ở cầu Sông Hóa. Ngày 11 tháng 7, ở ga Phố Vị và thị trấn Mẹt, quân dân Lạng Sơn bắn rơi 2 máy bay Mỹ. Tháng 11 năm 1966, vẫn ở cầu Sông Hóa, ta lại bắn rơi tại chỗ 1 chiếc F-4H của giặc Mỹ.

Sang năm 1967, địch càng đánh phá ác liệt hơn, ta lại bắn rơi 1 chiếc F-4 ở ga Voi Xô. Ngày 25 – 8 – 1972, chúng đánh phá dữ dội thị xã, ta bắn tan 1 chiếc F-4H, bắt sống giặc lái. Ngày 12 – 9 – 1972, chiếc máy bay thứ 3.900 của giặc Mỹ bị bắn hạ trên đất Lạng Sơn.

Tỉnh đã thành lập 2 tiểu đoàn tăng cường để chi viện cho tiền tuyến có phiên hiệu Bắc Sơn 1, Bắc Sơn 2. Các tiểu đoàn này đã lập công xuất sắc trên các chiến trường miền Nam. Từ tháng 5 năm 1972, Lạng Sơn được Trung ương giao cho nhiệm vụ bảo quản và vận chuyển tốt hàng hóa, bảo đảm giao thông và hoàn thành hơn 40km đường ống dẫn dầu qua địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng thành lập Ban giải tỏa hàng hóa và điều hòa vận tải.

* Củng cố khôi phục và phát triển kinh tế – xã hội ở Lạng Sơn từ năm 1966 đến năm 1972.

Lạng Sơn đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế xã hội, năm 1966, nhiều hợp tác xã trong tỉnh đạt năng suất 5 tấn/ha; hoàn thành 120 công trình thủy điện nhỏ với công suất gần 2.000 kW; ngành lâm nghiệp trồng được 3.000 ha rừng; chăm sóc có kết quả gần 2.000 ha cây thuốc lá và hàng nghìn ha cây chè. Tỉnh đã tạo điều kiện cho các huyện Tràng Định, Hữu Lũng, và Lộc Bình phát triển ngành nuôi cá.

Đến cuối năm 1970, diện tích gieo trồng nâng lên 53.649 ha, sản lượng thu được hơn 80.000 tấn lương thực; về y tế xây dựng được 9 bệnh viện tuyến huyện; về giáo dục tất cả các huyện đều đã có trường phổ thông cấp III.

(Còn nữa)